Adwokat Rzeszów

• 
  Dostawca usug patniczych (np. bank) ma obowizek niezwocznie zwróci patnikowi (np. konsumentowi) kwot transakcji, jeeli zostaa dokonana bez jego zgody.
• 
  S dwa wyjtki: uzasadnione podejrzenie próby oszustwa ze strony patnika oraz zgoszenie po upywie 13 miesicy od transakcji.
• 
  Na stronie finanse.uokik.gov.pl opublikowalimy stanowisko Prezesa UOKiK wyjaniajce przepisy prawne dotyczce transakcji nieautoryzowanych.

Obowizki dostawców usug patniczych (m.in. banków) w sytuacji, gdy dojdzie do transakcji bez zgody waciciela rachunku (transakcja nieautoryzowana), reguluje ustawa o usugach patniczych. Jednak, jak wynika ze skarg konsumentów i dotychczasowych ustale Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, instytucje finansowe maj problemy z przestrzeganiem tych przepisów. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny przygotowa stanowisko, w którym wyjania kluczowe pojcia i kwestie prawne dotyczce transakcji, których autoryzacji klient zaprzecza.

Pobierz wypowied Prezesa UOKiK Tomasza Chróstnego

– Zarówno przepisy krajowe, jak i unijne nie pozostawiaj wtpliwoci, e dostawcy usug patniczych musz niezwocznie zwróci patnikowi kwot nieautoryzowanej transakcji. Prawo przewiduje od tej zasady tylko dwa wyjtki. Trzeba podkreli, e obowizek zwrotu rodków nie jest równoznaczny z odpowiedzialnoci banków za transakcje nieautoryzowane, np. w przypadku gdy dojdzie do nich z powodu racego niedbalstwa patnika. W tej sytuacji dostawcy usug patniczych mog dochodzi od patnika kwoty, któr uprzednio mu zwrócili. Ta kwestia zostaa szczegóowo opisana w opublikowanym stanowisku – mówi Tomasz Chróstny, Prezes UOKiK.

Obowizek banków

Zgodnie z art. 46 ustawy o usugach patniczych dostawca usugi patniczej (m.in. bank) musi zwróci patnikowi kwot transakcji, której autoryzacji ten zaprzecza. Ma na to czas do koca nastpnego dnia roboczego po zgoszeniu. Z tego obowizku bank jest zwolniony tylko w dwóch sytuacjach:

• 
  patnik zgosi nieautoryzowan transakcj po upywie 13 miesicy od jej dokonania – w tym przypadku jego roszczenie wygasa,
• 
  dostawca usug patniczych zawiadomi na pimie policj lub prokuratur, e ma uzasadnione i udokumentowane podejrzenie, e konsument poprzez nieprawdziwe zgoszenie i danie zwrotu kwoty transakcji próbuje dokona oszustwa – w tej sytuacji obowizek zwrotu zostaje zawieszony do czasu ustalenia przez odpowiednie organy, jak byo naprawd.

Uwierzytelnienie to nie autoryzacja

Banki w odpowiedziach na zgoszenia konsumentów czsto twierdz, e uwierzytelnienie przebiego prawidowo, wic w ich ocenie nie musz przywraca konta konsumenta do stanu sprzed nieautoryzowanej transakcji. To wprowadzanie konsumentów w bd. Pojcia uwierzytelnienie i autoryzacja nie s tosame, a rónica midzy nimi jest kluczowa dla interpretacji przepisów.

Autoryzacja jest to osobiste wyraenie przez klienta zgody na dokonanie transakcji, np. polecenia przelewu. Natomiast uwierzytelnienie to czynno techniczna, np. podanie PIN lub inny sposób wskazany w systemie bankowym wynikajcy z umowy. Konieczne jest wic wystpienie cznie dwóch elementów: uwierzytelnienia i woli konsumenta do dokonania transakcji. Przykadowo przelew zrobiony przez oszusta z wykorzystaniem pozyskanych nielegalnie danych logowania do bankowoci elektronicznej konsumenta nie jest transakcj autoryzowan, bo odby si bez zgody waciciela konta.

Take Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2366 w sprawie usug patniczych w ramach rynku wewntrznego (PSD2) w art. 64 kadzie nacisk na to, aby transakcj uznawano za autoryzowan tylko pod warunkiem udzielenia przez patnika zgody na jej wykonanie.

W sytuacji gdy konsument zaprzecza autoryzacji transakcji, obowizek udowodnienia, e jest inaczej, spoczywa na banku. Przy czym art. 45 ust. 1 ustawy o usugach patniczych precyzuje, e nie wystarczy do tego samo wykazanie prawidowoci uwierzytelnienia. Potwierdza to orzecznictwo sdów, np. wyrok Sdu Okrgowego w Warszawie z 11 sierpnia 2021 r. (sygn. akt XXVII Ca 1352/21).

Dziaania UOKiK

Prezes UOKiK od lipca 2021 r. prowadzi postpowania wyjaniajce, w których sprawdza, jak banki zachowuj si w przypadku zgoszenia przez konsumentów, e doszo do nieautoryzowanych transakcji. Pi banków ma ju postawione zarzuty naruszania zbiorowych interesów konsumentów w tej sytuacji.

Pomoc dla konsumentów:

Tel. 801 440 220 lub 222 66 76 76 – infolinia konsumencka

E-mail: [email protected]
Rzecznicy konsumentów – w twoim miecie lub powiecie
Rzecznik Finansowy – po odrzuceniu reklamacji przez instytucj finansow

Dodatkowe informacje dla mediów:

Biuro Prasowe UOKiK

pl. Powstaców Warszawy 1, 00-950 Warszawa

Tel.: 22 55 60 246

E-mail: [email protected]

Twitter: @UOKiKgovPL

Znajdziesz nas równie na Instagramie: @uokikgovpl